PAROCHIEFEEST – HEILIGE AUGUSTINUS | Overweging Augustinuskerk

PAROCHIEFEEST – HEILIGE AUGUSTINUS (354-430)

Vandaag vieren wij ons patroonsfeest, het feest van de H. Augustinus. Dat feest behoor je normaal te vieren op zijn sterfdag op 28 augustus. Maar de ervaring leert dat dan nog veel mensen afwezig zijn vanwege de vakanties en onze koren moeten dan nog na de vakantietijd opnieuw opstarten. Dus, zo slim als we zijn, hebben we vele jaren gekozen voor de verjaardag van Augustinus, de dag van zijn geboorte. En dat is op 13 november. Maar ook daar zit een donkere kant aan, want op die dag regent het bijna altijd.

Dus dit jaar hebben we besloten om met het Augustinusfeest ons pastoraal seizoen 2016-2017 af te sluiten. En deze dag willen we dan ook gebruiken om onze vele vrijwilligers in het zonnetje te zetten. Onze geloofsgemeenschap telt zo’n 200 vrijwilligers, de zes koren meegerekend. En ongelooflijk hoeveel werk deze vrijwilligers verzetten. Gewoon fantastisch. Elke dag komen er parochianen over de kerk- en pastorievloer om allerlei klusjes op te knappen. Aan het begin van deze feestelijke viering hebben we voor al die vrijwilligers, maar ook voor iedereen die vandaag aanwezig is, zeven kaarsen aangestoken. Op een dag als vandaag willen we elkaar in het zonnetje zetten en tegen elkaar zeggen hoe blij we zijn dat zo velen zich inzetten voor de instandhouding van onze geloofsgemeenschap.

En ook vandaag willen wij ons opnieuw laten inspireren door onze patroonheilige, de H. Augustinus. Wie was Augustinus en waarom is hij voor ons zo belangrijk en inspirerend? Augustinus kwam hier niet vandaan. Hij was geen Nederlander, maar een Noord-Afrikaan, geboren op 13 november 354 in Tagaste, het huidige gebied van Noord-Algerije met Tunesië. Na zijn studies in Noord-Afrika trok hij naar Rome en vandaar naar Milaan. Daar oefende de bisschop van Milaan, Ambrosius, door zijn preken een grote invloed op hem uit. Augustinus werd door Ambrosius gedoopt in 387 en keerde na de dood van zijn moeder Monica terug naar Afrika, Hij werd priester, nadien bisschop in Hippo.

Er zijn drie redenen waarom Augustinus zo belangrijk is, ook in onze tijd.

Augustinus is de grootste onder de kerkvaders. Hij heeft een belangrijke stempel gedrukt op het latere christelijk denken. Hij heeft heel veel geschriften nagelaten: meer dan 800 preken, zowat 300 brieven en een honderdtal andere teksten, waarin hij zijn theologische gedachtegang ontvouwt.
Bovendien heeft Augustinus een bijzondere invloed uitgeoefend op het christelijk ideaal van het religieuze leven door het schrijven van de oudste kloosterregel van het Westen. Daardoor heeft hij een zeer grote betekenis gehad voor de ontwikkeling van het westerse monachisme (monnikendom).
Een derde reden waarom Augustinus belangrijk blijft, is omdat hij een echte bruggenbouwer was, een pleitbezorger van Pax et Concordia, vrede en harmonie, een promotor van de eenheid in de Kerk. Dat deed hij met alle mogelijke middelen: reizen, debatten, concilies, preken en geschriften.

In 2001 noemde de president van Algerije in zijn rede Augustinus ‘een grote zoon van Algerije’. Augustinus is dus een Algerijn. En wat voor een Algerijn! Een genie die een brug heeft geslagen tussen de twee Middellandse Zeekusten. Tegenstellingen heeft hij overbrugd. De heilige Augustinus schreef enkele van zijn mooiste pagina’s uit de theologie, terwijl de stad Hippo werd belegerd. Tegelijkertijd was hij een man van de daad en nam hij de zorg op zich voor de vluchtelingen van de oorlog.

Wat dat betreft is er maar weinig nieuws onder de zon, als we kijken naar het vluchtelingenprobleem van deze tijd. Zoveel mensen op de vlucht geslagen, en de politiek kwam daardoor zwaar onder druk te staan. Zelfs in onze pogingen om een kabinet te vormen vormt de vluchtelingenproblematiek de basis van vele discussies en tegenovergestelde standpunten. Wat dat betreft kunnen wij nog veel leren van onze patroonheilige Augustinus, die zijn deur en hart voor vluchtelingen openstelde. Augustinus vormde voor hen een brug van barmhartigheid.

Als Augustinus het begrip ‘brug’ hanteert in verband met de Kerk, dan roept hij meteen ook het beeld van de afgrond op. We denken aan een brug die gespannen is over een diep ravijn. Vanuit de afgrond van het kwaad schreeuwt de mens om vergeving en barmhartigheid. Die brug is er, ook in onze tijd, ook voor hen die na ons komen. En Augustinus zegt in zijn preek over psalm 60: Wees niet jaloers op al diegenen die na jou moeten komen in de loop der jaren. En, als je zelf de brug gepasseerd bent, wil de brug van barmhartigheid dan niet afbreken. De brug moet voor altijd over eind blijven’. (Preek psalm 60)

We kunnen een brug van barmhartigheid zijn in het doen van de goede werken. De werken van barmhartigheid halen hun kracht uit God, de bron van alle barmhartigheid. En niet alleen de Kerk is, als lichaam van Christus, een bron van barmhartigheid, het wordt ook aan onszelf gevraagd om voor elkaar een brug van barmhartigheid te vormen. Een brug is houvast en een steun. Jezus is gekomen om bruggen van barmhartigheid te bouwen. Hij en de martelaren na Hem hebben, nadat ze de brug van barmhartigheid zijn overgestoken, de brug niet opgeblazen en ze hebben de doorgang van anderen niet verhinderd. (Preek 318:3)

Ook wij, als parochianen van Amstelland mogen ook bruggenbrouwers zijn. Niet op zoek blijven gaan naar wat ons van elkaar scheidt, maar wat ons samenbrengt. Dat geldt ook voor onze eigen geloofsgemeenschap in ons omgaan met elkaar. Elkaar niet afbreken, maar elkaar opbouwen in Gods naam. Dat is ons uitgangspunt. We hebben elkaar in deze tijd, waarin de kerk behoorlijk onder druk staat, heel hard nodig, om elkaar in ons geloof te bevestigen, en daarmee onze hoop niet laten varen, en te leven van elkaars liefde, omsloten door de liefde van God. We hebben elkaar hard nodig.

Dat was ook al de conclusie van Paulus in de eerste brief die hij schreef aan de inwoners van de stad Korinthe. Er waren nogal wat tegenstellingen en ruzies. En dan komt Paulus met een mooi verhaal, waarin hij beschrijft hoe wij met elkaar om moeten gaan. Hij vergelijkt de geloofsgemeenschap van Korinthe, en daarmee elke gemeenschap, met het menselijk lichaam. Die bestaat uit vele ledematen, maar ze vormen samen één lichaam.

Zo is het ook met de Christus. Veronderstel dat de voet zegt: ’omdat ik geen hand ben behoor ik niet tot dat lichaam’. En dat het oog zegt: ‘omdat ik geen oor ben, hoor ik niet bij dat lichaam’. En als het hele lichaam helemaal gehoor was, waar blijft dan de reuk? Nee, alle ledematen hebben elkaar hard nodig om dat ene lichaam te vormen. En laat er geen verdeeldheid, geen tegenstelling, in dat lichaam zijn, want we hebben elkaar hard nodig. Als één lid van je lichaam lijdt, delen alle ledematen in de pijn. Als één lid wordt geëerd, dan slaat dat terug op het hele lichaam.

Zo komt Paulus uit bij onze geloofsgemeenschap, Ook onze parochianen verschillen van elkaar. Iedereen heeft zijn eigen verwachtingen en dromen, zijn eigen pijn en verdriet, maar ook zijn of haar gelukkige en zalige momenten. Ieder heeft zijn of haar kwaliteiten en levensgeschiedenis. En als we onze verdrietige en onze gelukkige momenten met elkaar delen, dan is het lichaam, dat Paulus voor ogen heeft, kerngezond. Deze opvatting van Paulus mag ook het komend jaar voor ons een inspiratiebron blijven. Ik wens u een goed Augustinusfeest toe. Onder Gods zegen en onder de voorspraak van onze patroon, de H. Augustinus.