ONTSTEEK UW LICHTEN

Pasen 2017. Vieren we dit weekend het feest van ons leven? Nou, het jubelen en juichen en alleluja-roepen is ons wel vergaan. Op vele plekken staat de wereld in brand. Boven onze hoofden vliegt een bom, 10 ton zwaar en maar liefst negen meter lang, op weg naar zijn alles te vernietigen doel. Overal spanningen, Stromen van mensen, van huis en haard verdreven. Geen paaspelgrims op weg naar vrijheid, maar een groep radeloze mensen op zoek naar zelfbehoud.

Hebben we dan in ons leven dan zo weinig geleerd? Meer dan ooit is 't nodig dat de oude paasboodschap weerklinkt. Want vergeet niet: onze God is een God van leven, geen God van ondergang en dood. En, wat God ons wilde zeggen, is voorgeleefd door zijn Zoon van Nazareth. Want in één ding was Hij overduidelijk: Mijn Vader houdt van mensen! Ieder mens is waardevol en uniek, ieder mens verdient respect. Of zoals de Joodse Traditie ons leert: ‘Wie één mens kwetst, kwetst Gods hele schepping en wie één mens redt: het is alsof hij de hele wereld redt’.

Met Pasen gaat het over dood en leven. Mensen die schijndood zijn geweest - dat hoor je steeds weer in televisieverhalen – vertellen vaak over een tunnel waar ze door heen zijn gegaan. Aan de andere kant van de tunnel komt het licht je tegemoet. Die vergelijking met een tunnel is zo gek nog niet. Meestal staat aan het begin van een tunnel een bord met daarop levensgroot de tekst: ‘Ontsteek uw lichten!’. Vooral in de grote tunnels van Zwitserland en Oostenrijk is dat belangrijk. Het is wel nodig ook! Als je overdag vanuit het zonlicht de tunnel inrijdt, lijkt het wel alsof je opeens een donker gat inschiet. Gelukkig dat dan de lichten branden, al zijn deze lichten niet te vergelijken met het zonlicht!

Een donkere tunnel ingaan: daarmee zou je het sterven kunnen vergelijken. Je komt uit het levenslicht in een diep en donker gat terecht. Wij proberen zoveel mogelijk de dood te verzachten. We hebben tegenwoordig zelfs cursussen ‘stervensbegeleiding’. De rouwstoet laat tegenwoordig allerlei bonte kleuren zien. Maar dat neemt niet weg dat de dood ontzettend veel verdriet brengt en dat sterven is als het ingaan in een donkere tunnel, waarin je je niet om kunt keren om terug te gaan. Een donker gat is het.

Wij vieren Pasen in een wereld, waarin de dood volop aanwezig is. Wat valt er vandaag dan te vieren? Pasen ontkent de dood niet. Integendeel: Pasen begint op de begraafplaats of bij het crematorium. Pasen veronderstelt de dood. Jezus is de dood ingegaan, maar Pasen vertelt ons dat Hij de doodstunnel ook weer heeft verlaten. Dat is 't verschil tussen een tunnel en een grot. In een grot, loopt alles wat leeft voorgoed te pletter in diepe duisternis. Gelovige mensen weten dat een tunnel niet alleen een ingang heeft, maar ook een uitgang. En als je dan goed kijkt, zie je het nieuwe paaslicht al schijnen aan het einde van de tunnel

Tweeduizend jaar geleden is er een mens geweest, die terugkwam uit de tunnel die de dood weer met het leven verbindt. En hij kwam terug, niet met de dood, maar met handen vol leven. En dat kon Hij want in zijn doodse slaap, diep in de tunnel, herkende Hij de stem die Hem riep. Hij kende die stem. Die had hij heel zijn leven al gehoord. Het was een stem die zei dat de mensen geboren zijn voor vrede en liefde, en niet voor oorlog, haat en narigheid. Hij vertelde van wat hij gehoord had, maar zijn stem werd gesmoord. Hij kon maar betere zijn mond houden vinden de gevestigde machten. Maar dat deed hij niet.

Tenslotte hebben ze hem ter dood veroordeeld en zijn vrienden legden hem neer, voorgoed, in het graf van Jozef van Arimathea. Toen hoorde Hij als eerste een stem die zei: ‘Opstaan!’. Hij stond op, ging naar zijn vrienden, en zij herkenden hem, toen en later, en weer later, steeds opnieuw, en nu nog. ‘Hij is opgestaan’, zeggen ze, ‘écht opgestaan’. En waarom wij dan niet? Waarom leren wij ons opstaan aan elkaar al niet bij het leven? Door in opstand te komen tegen alles wat indruist tegen leven-dragende woorden als: barmhartigheid, liefde, vergeving, dienstbaarheid, vrede en gerechtigheid? Leren opstaan bij het leven.

Het verrijzenisverhaal gaat dezer dagen over Jezus, maar niet minder over ons. Dat is aangetoond door Hem die zei: hebt elkander lief zoals Ik u heb liefgehad. Mens, je bent een onvervangbaar wezen, je kunt het winnen van de dood. Samenkomen op deze morgen rond de verrijzenis van Jezus, is te horen krijgen: ach, het gaat niet eens zozeer om Mij. Het gaat er om dat alle gerechtigheid wordt volbracht: meer levenskansen voor al diegenen die net als Ik aan de rand van het leven terecht zijn gekomen. Zo wordt de dood een springplank naar het nieuwe leven.

Pasen 2017. Mensen verwikkeld in gepraat. ‘Voor mij is 't geen feest’, zegt de een, ‘want hoe kan ik het leven bejubelen en alleluja blijven zingen, wanneer ik om mij heen overal de dood van onschuldigen zie en de marteling van rechtvaardigen’. Zonde van al die mensen die niet meer uit de tunnel komen, in de tunnel blijven steken! Een man en een vrouw in gesprek over wat er misging en over wie er fout zat, over vergane glorie, over hun verwachtingen en teleurstellingen. Zonde van al die mensen die in de tunnel blijven steken! Zo is het leven: gevangen in de dood van beter weten en schuldgevoel. Zonde eigenlijk dat ik in de omgang met anderen vaak meer spoken zie dan mensen!

Net als Jezus zien wij de dood als een grote rover, een spelbreker, een onzalige levensverwoester. De dood kent geen enkele eerbied voor het leven, stopt zelfs niet bij wieg of kinderkamer. In het Paradijs zijn wij uit Gods hand getuimeld in het machtsgebied van de dood. Maar God is zijn zoon zelf nagesprongen op Goede Vrijdag. Als wij de hand van onze geliefde los moeten laten, is het de Heer zelf die ons tegemoet komt. Dat heeft Hij ons beloofd! Onvoorstelbaar: aan de hand van Jezus wordt de dood een overstapje op de tram. Natuurlijk mogen wij best bang zijn voor de dood, en dat zijn we ook, maar het mag ons leven niet gaan beheersen. Natuurlijk schrikt iedereen als hij de eerste kraaienpootjes rond zijn ogen ontdekt of de eerste grijze haren, want het leven – zo doet ons de reclame geloven - moet bruisend, jong, vitaal zijn. Maar zetten we zó de wereld niet op z'n kop? Een mens die oud is, wacht niet op de dood. Hij zal zich ontpoppen zoals een rups zich ontpopt tot een vlinder, die verbaasd om zich heen kijkt en zijn witte vleugels uitslaat naar het gouden zonlicht. Een bejaarde leeft niet in de wachtkamer van de dood, maar in een hal die uitzicht geeft op eeuwig leven. Het zijn mensen die uitzicht hebben op groen land. Zo zet het Paasfeest de wereld op zijn kop, want elke bejaarde wordt eigenlijk steeds jonger - naar God toe!

Bij een gewone tunnel geldt: ‘Ontsteek uw lichten’. Ten aanzien van de doodstunnel geldt: In alle vroegte God vandaag in zijn zoon Jezus van Nazareth, opnieuw Zijn Licht ontstoken. Niemand hoeft meer in de schaduw van het leven te staan. Er is slechts één voorwaarde: dat we iedereen op deze wereld een parkeerplaatsje in de zon gunnen. Iedereen mag meegenieten van de warme stralen van het nieuwe licht dat ieder mens verlicht die vrede brengt, gerechtigheid doet en meewerkt aan het behoud van Gods Schepping.

Voor velen is Pasen niet meer dan een lentefeest, een paar extra vakantiedagen. De paashaas en de paaseieren zijn voor hen alleen het symbool van het ontkiemende nieuwe leven. Dat zijn overblijfselen van een oud heidens lentefeest. Ze wensen elkaar dan ook een ‘vrolijk paasfeest’ toe. Wij wensen elkaar geen ‘vrolijk Paasfeest’, maar een ‘zalig Paasfeest’. Want wij vieren ook een nieuwe lente. Maar dan gaat het over een lente die het voorgoed gewonnen heeft van een koude en gure winter. Het Licht heeft zich voorgoed ontworsteld aan de duisternis. De woestijn is definitief veranderd in een bloeiende wijngaard. De doodswateren hebben het dan definitief verloren van het land van de levenden! Dat staat als een paal boven water. Als een (kruis)paal boven ons (doop)water!