NEEM MIJN JUK OP UW SCHOUDERS

Jezus leeft vanuit de zachte krachten van ons bestaan. Dit weekend zegt Hij: 'Komt allen tot Mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt, en ik zal u rust en verkwikking schenken... Ik ben zachtmoedig en nederig van hart. Mijn juk is zacht en mijn last is licht' (Matteüs 11:28-30)

Wat moet je met zo'n tekst, nu in deze voetbalweken andere woorden voorrang hebben? Dan horen we woorden als: defensie, aanvallen, vijandelijke linies, doorboren, schieten, naar huis sturen, uitschakelen, scherpschutter, je tegenstander vernederen, afmaken, sneuvelen, de ander de genadeslag toebrengen. Gek dat deze woorden de boventoon voeren in de sport. Bij het voetballen gaat het om prestaties. Strakke trainingsschema's en uitgekiende diëten moeten er voor zorgen dat mensen aan de top komen. Veel sporten hangen van rivaliteit en prestatiedwang in elkaar.

Je móet presteren. Dat hebben we al vroeg geleerd! Als je iets voor de eerste keer op het potje presteerde, werd je geprezen. 'Grote meid!' Zo klein als je bent, je hebt iets gepresteerd! Op school gaat dat ook zo. En groter geworden merk je hoe het leven wordt beheerst door concurrentie en prestatiedwang. Mensen om ons heen worden rivalen en tegenstanders. Ze worden door ons afgemaakt en ingeblikt als monsters zonder waarde. Ze moeten worden voorbij gestreefd, en het liefst worden afgemaakt.

Mensen lopen in deze weken rond met verhitte gezichten. Straten oranje versierd, luid toeterende auto's. We hebben weer wat om voor te leven. Onderzoekers hebben aangetoond dat tijdens het WK-voetballen het aantal zelfdodingen zelfs met 30% afneemt. Dat er gevoetbald wordt, is zelfs vijf weken na de finale nog te merken. Dan is het zelfdodingspercentage nog altijd beduidend lager. Er zijn dus mensen die het WK belangrijk genoeg vinden om de pijp niet aan Maarten te geven. Voetbal als een belangrijke reden om met 't leven door te gaan!

De jongste misdienaar van vanmorgen heeft een Hollandse Vader en een moeder van Costa Rica. Hij heeft het vannacht niet gemakkelijk gehad! Voor wie moet je dan kiezen? Voor je vader of voor je moeder? En als we a.s. woensdag moeten voetballen tegen Argentinië, speelt zich hetzelfde af in het Koninklijk huis: de Nederlandse koning Willem-Alexander en de Argentijnse koningin Maxima. Wie gaat er winnen? Voor wie zijn ze?

Maar mochten we woensdag verliezen, is het nog geen probleem. We richten ons dan weer snel op de volgende sportgebeurtenissen, de Tour de France en de Nijmeegse Vierdaagse. Of we zijn druk bezig met ons voor te bereiden op onze vakantie. Het is weer zo ver: scholen zijn gesloten, bedrijven draaien op halve kracht, want we moeten tocht gelegenheid hebben ons één keer per jaar weer op te laden. We verlangen naar ontspanning en rust. Rust is een woord dat we verbinden met een lang weekend, met vakantie en met uitslapen. Maar komen we dan echt tot rust? Komen we wel tot rust in de lange files? Komen we wel tot rust aan de rumoerige en overvolle stranden met hun schetterende radio's, iPods en op afgeladen kampeerterreinen? Of kunnen we alleen nog maar échte rust verwachten na ons pensioen? Maar ik weet dat veel gepensioneerden het drukker hebben dan ooit! Misschien is er alleen nog maar sprake van échte rust, als we onder een stille, zware grafsteen rusten of weggewaaid zijn in de wind?

Het evangelie geeft vermoeide mensen een ander advies. 'Komt allen tot mij die belast en beladen zijt, Ik zal u verlichting schenken', zegt Jezus. Maar direct daarachter zegt Hij: 'Neem mijn juk op en volg Mij!' U weet dat een juk bedoeld is om zware lasten te dragen. Maar waarom zouden wie zware lasten op onze schouders nemen? Een slecht advies voor mensen die op vakantie gaan! We hebben al zoveel te lijden van de lasten van onze liefdesverdriet, belastingen en zware hypotheken! De tijdgenoten van Jezus wisten wat hij met dat juk bedoelde. Waren de wetten langzamerhand geen ondraagbaar juk geworden? Wetten die bedoeld waren om het leven wat overzichtelijker en lichter te maken, waren door de Farizeeën omgebogen tot ondraaglijke lasten. Velen dreigden er aan onder door te gaan.

Jezus zegt: 'Jullie lasten neem Ik over!' Maar een leven zonder juk belooft Hij ons niet. Maar Verdriet en pijn kun je sámen dragen. Als we elkaars lasten dragen, zullen we niet zo gauw onder onze lasten bezwijken. Als we broederlijk delen, behoort honger en dorst voorgoed tot het verleden. Want gedeelte last is een halve last. In de taal van deze tijd: blijf toch met je handen van mensen af die moeten leven van het bestaansminimum. Maak de lasten toch niet zwaarder dan ze zijn. Wees solidair met de baanlozen, gehandicapten, bejaarden en invaliden. Als we dat juk sámen dragen, zal de last veel lichter worden. Niemand hoeft alleen onder het juk door te gaan. En onze zorg wordt dan 'als een mantel om ons heen geslagen'. De apostel Paulus zei tot de Galaten: 'Laat u niet opnieuw het slavenjuk opleggen en houdt stand.' (5:1)

De woorden, die in deze voetbaldagen worden gebruikt, staan in contrast met het evangelie van dit weekend. Dat evangelie zegt: stel je niet te hard op. Je hebt geen eelt op je ziel nodig. Zachtheid en mildheid hebben iets te maken met zoetigheid', zeggen we. Dan ben je een softie, die met zich laat sollen, maar met zich laat doen. Zoals de Zoete-Lieve-Jezus-plaatjes van vroeger: sentimenteel, zoetelijk, lieflijk, los van elke werkelijk-heid. Jezus ís zachtmoedig en nederig van hart. Maar dat betekent niet dat Hij niet van optreden wist. Op 12 jarige leeftijd koos Hij in de tempel al voor zijn vader in de hemel. De kooplui ranselde Hij de tempel uit, omdat zij de plaats van zijn Vader onteerde. Hij schold Petrus uit voor 'Satan', toen deze de smalle weg wilde verlaten. Joodse leiders tuchtigde Hij met ontmaskerende woorden.

Opkomen voor je principes, voor een betere en rechtvaardiger wereld, vraagt niet om halfzacht gedoe. Het vraagt om fier en ferm optreden, desnoods tegen de verdrukking in! Niet om daar zelf beter van te worden, niet om eigen macht en aanzien. Geen scheiding tussen wat we op zondag in de kerk belijden en wat we op maandag doen. Niet als een brave huisvader: je kind teder op je schouders nemen en op maandag op het werk de beul uithangen en je grenzen te buiten gaan.

Misschien dat de vakantie ons kan helpen het leven wat te relativeren. Zoals de Heilige Augustinus dat zegt: "De mens maakt grote reizen om zich te verbazen over de hoogte van de bergen, over de geweldige golven van de zee, over de lange loop van de rivieren, over de uitgestrektheid van de oceaan, over de eeuwige kringloop van de sterren, maar aan zichzelf gaat de mens zonder verbazing voorbij."

De vakantie kan een oefentijd in tederheid zijn. Aandacht voor jezelf, aandacht voor elkaar, een aandacht voor God. Misschien zouden we wat extra vakantiegroeten kunnen sturen aan diegenen die niet aan een vakantie toe kunnen komen. Misschien zouden we een bloemetje kunnen sturen. Niet omdat bloemen zoveel van mensen houden, maar omdat mensen van mensen houden!