NIET VAN DEZE WERELD

‘Starende mensen zijn verliefd’ wordt er gezegd. Maar ook mensen met intens verdriet kunnen starend voor zich uitkijken. Starende mensen zijn met hun gedachten ver weg, hebben geen oog voor wat er om hen heen gebeurt. Ook de vrienden van Jezus zijn starende mensen geworden. Op de berg waar Jezus zijn Bergrede gaf, staan ze verdwaasd om zich heen te kijken. Waar is hun Jezus nou gebleven? Hij was terug van weggeweest, maar nu is Hij weer van hen weggegaan. Is-ie er nu of is-ie er niet?

‘Niet voor de wereld bid ik, maar voor hen die Gij Mij gegeven hebt’ bidt Jezus vandaag. Ik kan me voorstellen dat u denkt: waarom altijd die tegenstelling tussen hemel en aarde? Alsof God apart zit in Zijn eigen wereldje - de hemel dus - en dat wij met elkaar verkeren in 't aardse tranendal. Zolang wij hemel en aarde tegenover elkaar uitspelen, zal deze wereld nooit de wereld van God kunnen worden. Veel mensen denken dat dit aardse tranendal eerst moet worden opgeblazen voordat er een nieuwe wereld - de wereld van God - gerealiseerd kan woorden.

Bij Johannes is de wereld vijandig. Daar had Johannes wel zijn redenen voor. In de tijd van de eindredactie van dit vierde evangelie zijn de christenvervolgingen in Rome al begonnen. De wereld was vijandig. Maar was dat Jezus idee? Bad Hij daarom niet voor ‘de wereld?’ Johannes weet zich - in de afwijzing van de wereld gesteund door een man als Paulus, die zegt: ‘Wie aan de aarde hangt, haalt de hemel niet. Zint op het hemelse en niet op het aardse’ (Koll.3:1-2) Jezus lijkt ook in die richting te denken, als Hij zegt: ‘Verzamel u geen schatten op aarde, waar ze door mot en worm vergaan, maar verzamelt u schatten in de hemel’ (Mt.6:19-20) Mag je van deze wereld dan geen heil en geluk verwachten? Mogen wij pas na onze dood op een betere wereld hopen?

Als je het Evangelie goed leest, dan ontdek je dat Jezus het niet zozeer heeft over twee verschillende werelden, maar over twee manieren van leven. De ene manier is: leven in verbondenheid met de Vader. De andere manier is: leven zonder de Vader, los van God. En los van God raak je verstrikt in een wereld vol listen, leugen en bedrog. Je zult 'n verschil moeten maken tussen mensen die in de fnuikende structuren van de wereld gevangen zitten - en voor die mensen blijf je bidden - en de onmenselijke structuren zelf. Je kunt bij die structuren denken aan apartheid, geweld, discriminatie, exploitatie, concurrentie, hebzucht en begeerte. Daar zijn we het vrijwel allemaal over eens. Maar als het gaat om het oplossen van die problemen, gaan veel mensen niet de weg van God, maar hun eigen goddelijke gang.

Hoe kijk je tegen het leven aan? Soms hoor je mensen praten over gehandicapte kinderen, Dan hoor je standaardopmerkingen als: ‘zielige kinderen zij het eigenlijk! Het zijn handenbindertjes. Wat leggen ze een claim op de ouders en de andere kinderen in het gezin! Eigenlijk zou het beter zijn als zulke kinderen niet geboren waren’. Tot een moeder van een geestelijk en lichamelijk gehandicapt kind tussenbeide kwam en zei: ‘Waar praten jullie eigenlijk over? Ik heb zelf zo'n gehandicapt kind. In het begin heb ik een verschrikkelijk tijd meegemaakt. Ik heb er jaren niet van kunnen slapen. Maar ik moet zeggen dat juist dit kind mij geleerd heeft om mijn gespannen verwachtingen in het leven terug te schroeven. Hij heeft mij geleerd het leven te realiseren. Hij heeft mij geleerd wat de hoofdzaken en wat de bijzaken in het leven zijn. Hij heeft mij leren kiezen voor dingen die écht de moeite waard zijn. Hij is voor mij geen last, maar een hemel op aarde’.

De hemel is ‘je verbonden weten met God’. Dat houdt ook in dat je leeft vanuit de kracht van de liefde. Haat mag nooit drijfveer in je leven zijn. Vorige week zondag stonden woorden als ‘liefde’ en ‘vriendschap’ centraal: twee kernwoorden uit ons christelijk geloof. Over de liefde raken we niet uitgepraat, omdat ze de wortels van ons bestaan raken. Liefde, kalverliefde, verliefdheid, rozengeur en maneschijn, apenliefde, lief zijn voor elkaar en de suikerzoete liefde van de zwijmelromannetjes, die bijna altijd eindigen met de woorden ‘en ze leefden nog lang en oppervlakkig’, ik bedoel ‘lang en gelukkig’! Op de echte liefde in ons leven bouwt God de wereld die Hij bedoeld heeft. Onze wereld is nog te veel gebouwd volgens andere wetten: volgens de wetten van eigenbelang, het recht van de sterksten, de economische wetten van ‘voor wat hoort wat’.. Jezus heeft het over ‘je leven over hebben voor een ander’. En Hij is zelf die weg gegaan. Hij trok op met mensen die waren afgeschreven. Zo wijst Jezus ons 'n andere weg dan de wegen van deze wereld, die altijd uitlopen op dood en verderf.

Voor Jezus is het leven op aarde een geweldige uitdaging. Hij roept ons op om ‘licht op de kandelaar’ en ‘zout van de aarde’ te zijn. Als je je zó gedraagt, dan komt in jou de hemel aan 't licht. En deze wereld heeft een geweldige behoefte aan mensen die het ‘zuurdesem’ willen zijn voor een wereld, zoals God die bedoeld moet hebben in den beginne.