HITLIJSTEN

De komende weken, zo tegen het einde van het jaar, zullen we weer kunnen luisteren naar de nodige hitlijsten: de Top Tien, de Nederlandse Top Twintig, de Top Honderd van deze eeuw of de Top Duizend aller tijden. Maar de grootste hit van laatste honderd jaar zal er ook dit jaar wel weer niet bij zitten. De grootste hit van deze eeuw is namelijk het lied: I'am dreaming of a White Christmas. Van dit lied, gecomponeerd door Irvin Berlin, werden alleen in de door Bing Crosby gezongen versie dertig miljoen exemplaren verkocht. Om u een idee te geven: één miljoen platen CD’s is al een colonne van 25 afgeladen vrachtwagens! En dan heb ik het niet over al die andere zangers en zangeressen die het nummer op plaat of CD hebben gezet!

Ook de 'Top aller tijden' zal er niet bij zitten. De meest uitgevoerde melodie aller tijden is het 'Stille nacht, heilige nacht", op 24 december van het jaar 1818 gecomponeerd door de Oostenrijkse dorpsonderwijzer - organist Franz Xaver Gruber. Alleen al in ons land zijn er ruim 200 verschillende versies van dit nummer op plaat of op CD gezet, van de Karekieten tot de Maastreechter Staar. Iedereen die een klein beetje geluid uit z' keel kan krijgen heeft dit lied op de plaat of CD gezet. “I’am dreaming of a White Christmas” en “Stille nacht, heilige nacht”, die muzikaal gezien niet eens zulke hoogtepunten zijn, slaan alle hitlijsten van de wereld. De muziekwinkels beleven in deze weken weer diamanten tijden. Twee simpele kerstliederen als absolute toppers in de hitlijsten van twintig eeuwen liedkunst!

“A White Christmas” is het, na zoveel jaren, eindelijk weer eens geworden. De afgelopen nacht zijn weer honderden miljoenen mensen door de kou en duisternis getrokken. Op zoek naar wat? Zoveel mensen die vannacht samen kwamen in honderdduizenden verlichte kerken en kapellen. Weggetrokken van huis om samen de geboorte van een klein kind te vieren. Gek eigenlijk: mensen die je anders met geen stok de kerk meer in kunt krijgen knielden de afgelopen nacht neer voor een kerststalletje, met wat beelden en dennengroen, en zingen uit volle borst, met schorre stemmen, hun herdertjeslied. Het lijkt wel alsof we met z’n allen de schade voor ‘n heel jaar in willen halen. En vaak is dat ook zo!

De romantiek van kerstmis sleept ons mee, maar de vraag is waar naar toe. Waarom zijn miljoenen mensen vannacht door de kou en duisternis naar de kerk gekomen? Uit plichtsgevoel? Of omdat het zonder nachtmis nooit écht kerstmis zal worden? Anderen hebben zich weken lang op kerstmis voorbereid. Weer anderen zijn naar de kerk getrokken voor de romantische kerstliederen. Maar is kerstmis wel zo romantisch als we denken? Natuurlijk, we vouwen onze handen samen in gebed en bidden tegen alle verdrukking in om vrede. Natuurlijk proberen we voor één nacht de leugens te onderdrukken en zingen we diep vanuit ons hart om vrede en licht. Deze nacht mag geen nacht van oorlog zijn, een bestand van enkele uren, speelkwartier voor het kind, adempauze voor mensen. Maar voor de echte vrede hebben we te weinig geld op zak en lopen teleurgesteld door naar de kerstetalage van het volgend jaar. Dan zal het wel wéér kerstmis worden. En dan komen opnieuw allen tezamen onder het sterrenblinken.

De romantiek van kerstmis sleept ons mee. Maar is het kerstverhaal wel zo lieflijk als we geloven? Waarom houden we het kerstkind zo klein? Is het kerstverhaal ook niet het verhaal van een doodsbange moeder en een doodsbange vader die op vlucht zijn voor de moordende hand van Koning Herodes? Laten we niet struikelen over ons eigen denken. Kunnen we kerstmis vieren als we ons ook vanmorgen niet laten verontrusten door de schreeuw die klinkt over de velden van Effrata? We zien de puinhopen in de wereld en zingen toch vandaag van mooi weer. Maar je krijgt er een brok van in je keel! Klinken die liederen wel zo oprecht in onze verscheurde wereld?

In een verhongerd stuk land zien herders de opgang van de laatste ster. Doodgewone moeders baren nauwelijks leven, gewikkeld in doeken, in een houten kist neergelegd. Mensen leven als ossen en ezels, de deur van hun huisstal gesloten voor de kou van de nacht. Over de verschoten palmbomen verschijnen geen bijzondere sterren. Engelen blijven weg, want Herodes jaagt door het land, een onschuldig kind ligt vermoord op de buik van haar dode moeder. Onschuldig leven sterft aan alles en nog wat. Bethlehem heet Afghanistan, Somalië, Irak en Ivoorkust, en zoveel andere pijnplekken op deze aarde. Daar wordt van wanhoop gehuild, naamloos geleden, van alles tekort.

Heden is u een Redder geboren. Christus, de Heer. Een Redder, zo kwetsbaar als een klein onooglijk kind. Een pasgeboren kind, kwetsbaar en klein, kan niet doden, geen dreigende houding aannemen. Een klein kind onthult ons hoe deze wereld er uit kan zien, De geboorte van een kind doet ons dat hele oorlogvoerende heden vergeten. Een kind roept met kerstmis in ons diepe herinneringen wakker: dat wij als mensen diep in ons hart geen moordenaars zijn, dat geen mens op deze wereld is gekomen om anderen .te veroordelen en te discrimineren op basis van geslacht, huidskleur, ouderdom of seksuele geaardheid. Het kerstfeest leert ons dat niemand dit leven hoeft te haten of van 't leven hoeft te walgen. Dat is het beeld van Kerstmis: geen sterke man, geen televisieheld, geen Rambo, geen James Bond, geen verpletterende indruk. Kerstmis is het feest van een zuigeling: nog te klein is om te protesteren en te schreeuwen.

Met kerstmis leven we van onze droom: een wereld die helemaal functioneert volgens de bedoelingen van God. Een schepping, beheerst door een allesomvattende vrede, waar een Afrikaanse AIDS-baby zonder gevaar zijn hand kan steken in 't nest van de adder. Dat is het vredesvisioen waar de profeet Jesaia 't in de kerstnacht over heeft: "want 't juk van de verdeeldheid, dat zwaar op onze schouders drukt, de stang en de stok van de slavendrijvers, ze zijn verdwenen, stukgebroken. God heeft ze stukgebroken als op de dagen van Midjan, want een kind is ons geboren, een Zoon is ons geschonken.

Over veertien dagen zullen wij weer de kerstkribbe afbreken en zullen de kerstbomen al hun naalden verloren hebben. Maar de droom van het kerstfeest mogen wij een heel jaar meenemen in ons hart: Vrede op aarde, vrede in heel Gods wereld, want het Woord van God Is Vlees geworden en heeft onder ons zijn intrek genomen! Vrede in de wereld. vrede ook in onze huisgezinnen, vrede in ons eigen hart. Ik wens u allemaal en van harte een zalig Kerstfeest.

© Pater Ambro Bakker s.m.a.
Pastoor van de H.Augustinus
Amsterdam-Buitenveldert