MET DE HAND AAN DE PLOEG

Vanavond gaan de lezingen over keuzes maken. Mensen kunnen kiezen, dieren niet. We zeggen weleens dat een hond stout is, maar hij kan helemaal niet stout zijn, hij volgt zijn instinct. Een ander voorbeeld: dieren stoppen met drinken als hun dorst gelest is. Ik heb dan ook nog nooit een koe een avondje zien doorzakken! Een dier volgt zijn instinct. Een dier zal niet drinken, als hij geen dorst heeft. Mensen kunnen kiezen of ze met eten en drinken stoppen, of dat ze doorgaan tot ze niet echt meer kunnen! Daarom kunnen dieren ook niet zondigen, want zij volgen hun instinct.
John Mill schrijft: ‘Het is het dier dat aan de rand van het gevaar terugspringt, terwijl de mens met zijn verstand er telkens weer instinct.’ Mensen kunnen wél de fout ingaan, want zij kunnen kiezen! Zelfs met hun eigen lichaam! Je kunt ogen hebben die mensen bemoedigen, maar ook een blik hebben die kan doden! Je hebt oren om te luisteren naar de ander, maar je kunt ook Oost-Indisch doof zijn! Je kunt met je handen strelen, maar ze ook tot een vuist maken! Je kunt met je voeten met mensen meelopen, maar ook anderen laten struikelen, onderuithalen, of een schop geven.

De beide lezingen van vandaag gaan over kiezen. Het evangelie vraagt ons om een onvoorwaardelijke keuze voor de weg van God. Geen gemakkelijke keuze: Jezus volgen en niets hebben om je hoofd op neer te leggen! Jezus volgen en dan niet wachten tot je je vader gaat begraven. Er staat in de tekst niet dat de vader al overleden is. Het betekent dan ook dat je pas Jezus wilt volgen als je vader en moeder overleden zijn. Jezus volgen is alles achter je laten en niet meer naar omkijken! Onze eerste reactie is: dat is niet reëel. Maar laten we voorzichtig zijn met onze commentaar. Want de achtergrond van het verhaal is dat Jezus zijn weg naar Jeruzalem accepteert. Naar Jeruzalem gaan betekent voor Hem: van de dokter te horen krijgen dat zijn levenseinde in aantocht is. Om dan vastberaden op weg te gaan: daar is heel wat moed voor nodig! En Jezus vraagt aan ons diezelfde vastberadenheid.

Als iemand Jezus wil volgen, maar nog eerst afscheid wil nemen van zijn vrienden, krijgt te horen: ach, laat maar zitten ‘Niemand die de hand aan de ploeg slaat en omziet naar hetgeen achter hem ligt, is geschikt voor het Koninkrijk van God.’ Als je Jezus wilt volgen, moet je je hand aan de ploeg houden. Wat betekent dat? De bodem in Israël is steenachtig en de ploegen waren destijds laag en primitief. Met heel zijn gewicht op de ploeg moet de boer aandacht geven aan wat vóór hem ligt en niet omkijken, anders zal de ploeg direct ontsporen of op een stuk steen kapotslaan.

Dat is de kern van het evangelie: blijf in 't leven ploegen, roest niet vast, blijf beweeglijk, sluit geen compromissen als het om de zaak van God gaat. Het is een kwestie van kiezen of delen - met de hand aan de ploeg. Durven kiezen en instaan voor de consequenties. Je aan je keuze houden, ook als het moeilijk wordt.
Blijven kiezen voor iemand als hij in een gezelschap belachelijk wordt gemaakt.
Opkomen voor buitenlanders, al zie je op de Tv dat bijna iedereen anders denkt.
Het gaat om, niet blijven wikken en wegen.

Maar betekent dat dat er geen plaats mag zijn in je keuze voor twijfels? Twijfelen is menselijk! En ook Jezus heeft zijn twijfels gekend.
Toen Hij daar hing aan het kruis, klinkt enkele straten verderop de stem van Petrus: ‘Ik ken die mens niet, ik heb nog nooit van die man gehoord!’ De stem van Petrus wordt gesmoord in hanengekraai.
Op een andere plaats maakt een andere leerling 'n eind aan zijn leven en werpt dertig zilverlingen in de tempel en verhangt zich. En Jezus hangt daar, aan het kruis genageld. Hij voelt zich van God en mensen verlaten. Dat schreeuwt ook Hij het uit: ‘Mijn God, mijn God, waarom heeft U Mij verlaten? Indien dat mogelijk is, laat deze lijdensbeker in Gods naam aan Mij voorbijgaan...’ Maar toch blijft Jezus trouw aan zijn keuze als Hij stamelt: ‘Vader, Uw Woord geschiede en niet het mijne.’

Als een mens zijn zicht op zijn levenskeuze dreigt te verliezen, vindt hij God op zijn weg. Want een verdeeld hart is een onrustig hart. Wie Jezus in deze wereld wil volgen ‘tot een bepaalde hoogte’ en verder niet, zal het Christendom beschouwen als een zware last, als een rem, en niet als levensmotor of levensbron waaraan je je elke keer mag laven. Wie gelooft ‘tot op zekere hoogte’ zal in het weekend maar moeilijk uit zijn bed kunnen komen. Wie écht gelooft, verlaat zijn bed zonder problemen: om met anderen samen te komen rond het Woord van God, om met elkaar het brood te breken. Dat gaat dan moeiteloos, dat elk weekend terugkeren naar de bron om ons te laven en Gods Woord in te drinken. Met Christus durven optrekken naar Jeruzalem. Doorploegen en niet omkijken! De hand aan de ploeg houden! Je niet druk maken om de kleine dingen van het leven: 'n kras op je auto, 'n kopje dat breekt, 'n vergissing van één euro bij de kassa.

Waar het uiteindelijk om gaat? Om de komst van het Koninkrijk Gods. Wat is dat? Is er ergens een model van? Misschien wel! Iemand zei: ‘Toen mijn vrouw ernstig ziek was en we wisten dat het niet lang meer zou duren, toen is onze liefde gegroeid tot ongekende hoogte! Want in zo'n situatie zie je waar het in het leven écht om gaat. Dat is simpelweg: gewoon goed zijn voor elkaar. Al het andere wordt dan volslagen onbelangrijk voor je.